Dit blog is een vervolg op mijn vorige blog “hypermobiliteit wat is het en welke gevolgen heeft het”. Misschien heb je daar wel veel in herkend. Vroegtijdige herkenning is belangrijk om de juiste interventie in te kunnen zetten en daarmee problemen zoveel mogelijk te voorkomen/verminderen. In dit stuk gaan we kijken hoe oefentherapie je zou kunnen helpen.

Eerst nogmaals de problemen die op kunnen treden bij HSD.

Overbeweeglijkheid, lenigheid (afnemend met de leeftijd)
Vertraagde motorische ontwikkeling, onhandigheid door zwakke coördinatie, balans en stabiliteit, spierzwakte en verminderd spier-en gewrichtsgevoel (propriosepsis)
Pijn en (een gevoel van) stijfheid (soms pas later optredend)
Verrekkingen, verstuikingen, dislocatie, uit de kom gaan|
Overbelasting bij repeterende bewegingen en handhaven van houdingen
Neuromusculaire ( de zenuwen die de spieren aansturen) klachten, pees en gewricht klachten van 1 of meerdere gewrichten
Vermoeidheid
Spataderen, hernia en verzakkingen
Scoliose (zijwaartse krommingen van de wervelkolom), artrose
Lage inspanningstolerantie, dwz dat je inspanning niet lang vol kunt houden
Psychische klachten (stressgevoelig, overgevoelig, angst en depressie)
Duizeligheid, misselijk, maag-darmproblemen, algehele slapte door autonome dysfunctie
Medicatie werkt niet/slecht
Vaak familie gerelateerd
Dit is geen volledige lijst. Vermoed je dat je HSD hebt, of zelfs EDS (Ehlers Danlos Syndroom) of de ziekte van Marfan, ga dan naar je huisarts. Deze kan je eventueel naar de juiste specialist verwijzen die de diagnose stelt. Er kan gericht onderzoek plaatsvinden en door de juiste interventie kun je een negatieve spiraal van pijn, verminderde conditie, beperkingen en invaliditeit voorkomen.

Wat kan oefentherapie betekenen?

Motorcross; geschikte sport bij hypermobiliteit?

Allereerst is uitleg belangrijk. Dat je begrijpt waar je klachten vandaan komen. Dan hoef je niet verder te zoeken en allerlei onnodige onderzoeken te ondergaan. Zoals je in het rijtje hierboven ziet, kunnen de problemen zeer divers zijn. Ik hoop dat het vorige blog daar al aan heeft bijgedragen.
Afhankelijk van de grootte van de problemen zou ik jou motiveren om elke dag te oefenen. Oefenen is een onderdeel van je dag, net als tanden poetsen. Daar hoef je niet over na te denken, doe ik het vandaag wel of niet. Je doet het gewoon.
Acute, lokale klachten behandelen om een negatieve spiraal van compensatie, een verminderde conditie en uitbreiding van pijn/klachten te voorkomen.
Begeleiding bij het aanleren van een adequate houding en beweging in het dagelijks leven zoals het staan en zitten, lopen, bukken en tillen en de werk- en slaaphouding. Het is echt enorm van belang om te leren niet in de banden te gaan hangen omdat dit overbelasting geeft en eerder slijtage. Hierbij is preventie essentieel! Heb jij HSD (Hypermobility Spectrum Disorder) en zie je dit ook bij je kind(eren), leer ze dan een goed houdings- en bewegingspatroon en/of schakel een oefentherapeut in om dit aan te leren.
Verbetering van een eventueel aanwezige scoliose (zijwaartse kromming van de wervelkolom)of andere houdingsafwijking.
Rustige opbouw in het leren stabiliseren van alle gewrichten van de romp en de ledematen. Dit kan mbv de Bugnet methode.
Advisering mbt sportbeoefening en beweging. Het is van groot belang om de conditie zo goed mogelijk te houden. Hoe slapper de spieren worden, hoe minder steun deze bieden aan de gewrichten. Bij verlies van conditie wordt de belastbaarheid steeds lager en zal je steeds minder belasting aankunnen.
Eventuele bewegingsangst verminderen.
Eventuele hulpmiddelen adviseren zoals braces, steunzolen, matras/kussens.
Advies mbt rust nemen en afwisseling van activiteiten (bij pijn en overbelasting). Zeker geen uren op de bank liggen maar liever korte (liggende) rustmomenten van 15-20 minuten afwisselen met zitten, staan, lopen en alle andere activiteiten. Hoe vaak deze rustmomenten zouden moeten plaatsvinden is per persoon zeer verschillend want geheel afhankelijk van jouw belastbaarheid. Door een kort rustmoment kan je weer even bijtanken en daarna ben je weer beter in staat om kwalitatief goed te bewegen. Ga je door, dan zie je vaak compensatie door vermoeidheid met overbelasting als gevolg.
Lokale ontspanningsoefeningen. Ook rekoefeningen om spierverkortingen te voorkomen/op te heffen.
Algehele ontspanning, concentratie- en mindfulness. Pijn is een vorm van stress en zorgt voor hogere spierspanning. Door ontspanningstechnieken kun je die spanning leren verminderen.
Optimaal adempatroon. Door de verkeerde compensatie gaan mensen zich vaak vast zetten (verkrampen) met een verkeerde ademhaling als gevolg.
Ergonomische adviezen.

Factoren om rekening mee te houden.

Hoe ernstiger de bindweefselaandoening, hoe ongunstiger de prognose.
Uiteraard is de mate van ernst ook belangrijk bij sport- , hobby- en werkkeuze bijvoorbeeld.
Bij langduriger en uitgebreidere klachtenpatronen is de revalidatie vaak trager. Er kunnen periodes van terugval zijn.
Een terugval kan optreden na ziekte(bv na de griep ) of een operatie.
Ook na een groeispurt in de jeugd kan er een dysbalans ontstaan.
Houd ook rekening met andere omstandigheden die ons uit balans kunnen halen zoals extreme drukte op je werk, veranderde privéomstandigheden, zorgen en stress. Stel je gaat verhuizen, (of helpen je ouders te verhuizen) wat komt er dan allemaal op je af? Er moet van alles geregeld worden, je moet inpakken, in het nieuwe huis klussen. Allemaal extra’s die op je af komen. Hoe ga je dat allemaal managen? Hoe ga je je rust pakken?
Een lokale klacht geeft vaak een toename van klachten in aangrenzende gebieden of het hele lichaam.
Patiënten met bindweefselaandoeningen lijken trager te herstellen.

Bugnet methode.

Via de methode Bugnet kan je de hypermobiele gewrichten leren stabiliseren.  Stabiliteit ligt aan de basis van goed bewegen. Het gaat om heel zachte aanspanning, zonder kracht en beweging (isometrisch aanspannen van de spieren). Het activeert reflexen aan de basis van beweging en oefent spieren in de context van de hele houding. Dit zachte aanspannen lijkt heel makkelijk, maar dat is het juist niet! Er worden vaak fouten gemaakt tijdens het oefenen. De therapeut moet dit dus goed begeleiden. Het oefenen in een precies goede houding is erg belangrijk. Lig je scheef tijdens het oefenen bijvoorbeeld, dan voer je de oefening eigenlijk al niet goed uit. Dat is ook de reden dat ik geen oefeningen ga beschrijven in dit blog. We vinden dat het echt moet gebeuren onder het toeziend oog van een geschoolde therapeut. Sowieso is dit heel essentieel; als je oefent, doe dit dan secuur. Bouw altijd eerst je houding goed op voordat je gaat oefenen/bewegen. Meer over de Bugnet methode kan je lezen op de website; www.bugnet.nl.

Tips over een goede slaaphouding.

Het kussen is te hoog voor de hond.

Bedenk dat hoe mobieler een gewricht is, hoe meer het kan wegzakken/afschuiven. Steun is dus essentieel. Dat betekent dat je matras niet te zacht moet zijn want dan zak je teveel weg.
Zorg dat je gewrichten in 1 lijn liggen. Zoveel mogelijk oor, schouder, heup, knie en enkel in 1 lijn en kin, borstbeen, navel en een rechte lijn tussen knieën en enkels.
Ondersteun je lichaam ook met kussens. Wanneer je op de rug ligt, leg dan een kussen(rol) onder je knieën zodat deze niet in overstrekking zakken. Zorg dat je hoofdkussen je nek en hoofd goed ondersteunt. Deze moet ook stevig genoeg zijn, een slap verenkussen geeft onvoldoende steun. Op de zij liggend kun je een kussen tussen de benen leggen en je bovenste arm op een kussen laten rusten wat voor je ligt. Er zijn speciale lange kussens te koop hiervoor. Er zijn zelfs zogenaamde full body pillows te koop. Een heel lang kussen in een U vorm. Daar lig je dan tussen. Als je je omdraait, kun je de andere poot gebruiken om je arm en been op te leggen. Omdat je op de buik liggend het hoofd opzij  moet draaien, is deze slaaphouding af te raden.

In eerdere blogs kun je veel meer lezen over een zittende en staande goede houding, adviezen over een hoofdkussen, over chronische pijn en nog veel meer. Allemaal informatie die nuttig voor je kunnen zijn bij HSD.

Marcella Sjollema, oefentherapeut Mensendieck.
Bekkenoefentherapeut, slaaptherapeut.
Lid netwerken chronische pijn en artrose.
Purmerend

2 reacties

Gertie

Marcella, mooie samenvatting en toegankelijk in leesbaarheid voor patienten.

Marcella Sjollema

hoi Gertie,
dankjewel! Hopelijk komt er zo meer bekendheid met het probleem va hypermobiliteit en kunnen mensen de juiste hulp vinden.
Marcella

Je kunt geen reacties meer plaatsen.