Kan je echt dikker worden door slaaptekort? Ben je een watje als je een dutje doet overdag? Kun je slaaptekort inhalen? Houdt blauw licht houdt ons echt wakker? Helpt alcohol om beter te slapen?

Maar liefst 10% van de Nederlanders leidt aan een chronisch slaaptekort. Dit kan leiden tot allerlei gezondheidsproblemen. Deze gevolgen worden nogal eens onderschat. Laten we eens naar bovenstaande 5 stellingen kijken. Wat denk jij dat een fabel is en welke een feit?

Overgewicht door slaaptekort.

Dit is een feit. De behoefte aan ongezond en calorierijk voedsel neemt toe en de eetlust wordt groter door slaapgebrek. Hoe komt dit nu? Twee hormonen spelen een grote rol bij het regelen van de hoeveelheid die we eten. Eén daarvan is ghreline. Dit hormoon stimuleert de eetlust. Het andere hormoon heet leptine en deze geeft aan de hersenen door dat we genoeg hebben gegeten. Wat gebeurt er nu bij slaaptekort? De hoeveelheid ghreline neemt toe en de hoeveelheid leptine neemt af. Door deze veranderingen neemt de eetlust toe en heb je een minder voldaan gevoel. Als je dan ook nog weet dat slaaptekort ook nog eens funest is voor je zelfdiscipline, is de kans groot dat je grijpt naar chips in plaats van een appel.

Dutten is voor watjes

Fabel! Je wordt niet alleen maar een beetje chagrijnig door slaaptekort. Het kan leiden tot allerlei gezondheidsproblemen en je alertheid en productiviteit nemen af. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen eigenlijk niet doorhebben dat ze een slaaptekort hebben. Uit vele experimenten is gebleken dat zelfs een heel kort slaapje grote voordelen oplevert. Het geheugen verbetert, je wordt alerter en productiever.  Als je heel moe bent, zal je je door een microdutje van 5 minuutjes  al wat minder slaperig voelen.  Tijdens een dutje van 10-20  minuten zal je vooral licht slapen en daarmee je alertheid en concentratie verbeteren. Ook je bloeddruk kan hier al van dalen. Een wat langer slaapje van 20-60 minuten levert nog meer voordelen op. Dit komt omdat je dan ook diep slaapt. Het kan zijn dat je je eerst juist suf voelt doordat je wakker wordt uit een diepe slaap. Dit gevoel zou vrij vlot weg moeten trekken. Als je wat langer dut, 60-90 minuten, zal je ook dromen. Je maakt dan een volledige slaapcyclus door. Het blijkt dat je het beste uitrust als je liggend dut, maar voorover over je bureau kan ook. Ook helpt het als het rustig en donker is. Ooit weleens gehoord van een nap pod (nap betekent dutje en cod betekent schil)? Ik had er tot voor kort nog nooit van gehoord! Dit is een soort slaapcabine bedoeld voor bedrijven zodat werknemers even kunnen dutten. Bedrijven als Facebook en Google maken hier al gebruik van! Zie de foto.
Dus als je een instort momentje hebt overdag, kun je beter even een dutje doen als je de gelegenheid hebt, dan naar koffie of soep uit een pakje grijpen.

Slaaptekort kun je inhalen.

Feit. Een nacht slecht slapen lost zich over het algemeen weer vanzelf op. Je hersenen zorgen de volgende nacht voor kwalitatief betere slaap. Duurt het slaaptekort wat langer, dan kan je dat ondervangen door langere tijd wat eerder, bijvoorbeeld een half uur, naar bed te gaan. Door eerder naar bed te gaan, zal de lengte van de diepe slaap vooral vergroten. Tijdens diepe slaap vinden allerlei lichamelijke herstelprocessen plaats en daalt ons stress niveau. Heel lang uitslapen in het weekend heeft dus minder zin.

Blauw licht houdt ons wakker.

Klopt. Wie heeft er nog niet gehoord van melatonine? Dit hormoon maken we aan als het donker wordt/is. Van essentieel belang dus als je goed wil slapen. Licht en met name blauw licht van bijvoorbeeld schermen van computers, laptops en telefoons houden ons dus wakker. Als je slaapproblemen hebt doe je er goed aan om overdag direct bij het opstaan veel licht te ontvangen. Dim 1-2 uur voor je naar bed gaat je lichten thuis zodat je hersenen melatonine aan gaan maken. Logisch dat je je mobiel en laptop dan beter weg kunt leggen. Zorg dat de tv niet te dichtbij staat en kijk liever geen tv in de slaapkamer.

Alcohol helpt om beter te slapen.

Fabel. Je zal er makkelijker van in slaap vallen, dat wel. Helaas wordt de slaap wel verstoord door alcohol. Het aandeel diepe slaap wordt groter maar dat gaat ten koste van de hoeveelheid droom slaap. Tijdens de droom slaap verwerken we informatie en emoties van de dag. Minder droom slaap, ook wel rem slaap genoemd, kan voor problemen met het geheugen, concentratie en de motoriek zorgen.

Ik kom in mijn praktijk veel mensen tegen met slaapproblemen. Het slaapprobleem bestaat vaak naast hun andere lichamelijke klachten. Veel patiënten hebben pijn en/of stressklachten. Het slaaptekort maakt de klachten alleen maar erger. Daarom besloot ik een scholing te volgen tot slaapoefentherapeut. Ik ben heel blij dat ik die stap gezet heb! Hoe meer ik over slapen lees en leer, hoe boeiender ik het vind! Ik merk ook dat ik mensen met slaapproblemen echt kan helpen om beter te slapen. Met dit blog hoop ik ook mensen buiten mijn praktijk een beetje te helpen. Uiteraard zijn er nog veel meer feiten over slapen. Dit zal niet mijn enige blog blijven over dit onderwerp.

Marcella Sjollema, oefentherapeut Mensendieck, bekkenoefentherapeut, lid netwerk chronisch pijn en slaaptherapeut.
Purmerend.