Bekkentherapie door de bekkenoefentherapeut en bekkenfysiotherapeut is gericht op patiënten met klachten in het gehele bekken-,  bekkenbodem- en buikgebied en de lage rug. Bekkenbodemklachten komen vaak voor bij zowel mannen als vrouwen. Een verstoorde functie van de bekkenbodem kan voor veel verschillende klachten zorgen. Denk bijvoorbeeld aan ongewild verlies van urine en/of ontlasting, een niet te onderdrukken drang om te plassen of ontlasten, zeer vaak naar het toilet moeten, moeilijk kunnen plassen of ontlasten en pijn in de onderbuik en pijn in de lage rug en bekken. Deze klachten gaan vaak samen met schaamte, angst (voor geurtjes, voor verlies van urine of ontlasting) en onbegrip. Hierdoor lopen mensen vaak door met klachten terwijl er mogelijk wel iets aan te doen is!
De bekkenbodemspieren werken nauw samen met de buikspieren, de rugspieren en de ademhalingsspieren en samen vervullen ze een belangrijke functie bij de controle over de houding, bewegingen, ademhaling, plassen, ontlasten en vrijen. De bekkenbodemspieren geven steun aan het bekken en dragen de buikorganen.

• Klachten die samenhangen met disfunctie van de bekkenbodemspieren en die behandeld kunnen worden zijn o.a.:
• Verlies van urine en/of ontlasting
• Moeilijk te onderdrukken aandrang om te plassen en/of ontlasten
• Verzakking van blaas, baarmoeder of darm
• Obstipatie (harde ontlasting) en/of het moeilijk kwijt kunnen van ontlasting
• Vaak moeten plassen, eventueel gepaard gaand met moeilijk kwijt kunnen van de plas en/of een zwakke straal. Dit wordt ook wel LUTS klachten genoemd (lower urinary tract symptoms)
• Dysfunctional voiding; de bekkenbodemspieren en blaas werken niet goed samen
• Overactieve blaas (OAB)
• Vaak ’s nachts moeten plassen
• Terugkerende blaasontsteking
• Seksuele klachten gerelateerd aan bekkenbodemdisfunctie, voorbeelden zijn erectiestoornis, pijn bij vrijen (bij de vrouw dyspareunie genoemd), vaginisme
• Problemen na een operatie in het bekken/buikgebied
• Buikpijn en/of perineumpijn, stuitpijn, pijn in het scrotum,  eikel
• Voorkomen en behandeling van bekken- en lage rugpijn bij zwangeren
• Rug-, bekken-, lies- en heuppijn bij mannen en vrouwen, mogelijk met een relatie met de bekkenbodemspieren
• Een operatie in het bekkengebied kan ook een indicatie zijn om ervoor- en erna bekkenfysiotherapie/oefentherapie te volgen.

Verderop wordt dieper ingegaan op bekkentherapie voor vrouwen en mannen.

Anatomie en functie bekkenbodem

De bekkenbodem speelt een zeer centrale rol bij veel functies in ons lichaam. Dit zijn we ons vaak niet bewust, omdat we de bekkenbodem niet (kunnen) zien. Ook rust er een taboe op bekkenbodemklachten, we praten niet over urineverlies bijvoorbeeld. Het is van belang om meer te weten over de bekkenbodemspieren, zodat u begrijpt hoe klachten samenhangen.

De bekkenbodem is een spiergroep die bestaat uit drie lagen. De bekkenbodem sluit het bekken af aan de onderkant. Deze spieren lopen van het schaambeen tot aan de stuit. Bij de vrouw bevinden zich er drie openingen; de plasbuis, de vagina en de anus. Bij de man zijn er twee openingen; de plasbuis en de anus. De bekkenbodem heeft als functie het dragen en ondersteunen van de bovenliggende organen, de blaas en de darm, en bij de vrouw ook de baarmoeder. De gehele bekkenbodem heeft een belangrijke functie bij het seksueel functioneren en stabiliseren van het bekken. De bekkenbodem zorgen voor het afsluiten en openen van de plasbuis en anus. De vagina heeft ook een functie bij het vrijen en baren.

Samengevat heeft de bekkenbodem een belangrijke functie in ons dagelijks leven. Wanneer de bekkenbodem te gespannen is, te zwak is of de coördinatie is niet goed, dan kunnen er klachten optreden. Deze klachten kunnen zich voordoen op seksueel gebied, tijdens het plassen of ontlasten, het steunen van de bovenliggende organen (door een verzakking) of tijdens het stabiliseren van het bekken, wat pijnklachten kan opleveren en/of in stand kan houden.

Bekkenbodemfunctie onderzoek en behandeling

Veel klachten zijn dus te relateren aan het niet goed werken van de bekkenbodemspieren. We onderzoeken de oorzaak  van de klachten en maken  samen een persoonlijk behandelplan. Met een inwendig onderzoek kan heel gericht het functioneren van de bekkenbodemspieren onderzocht worden. Dit onderzoek wordt alleen met uw toestemming uitgevoerd. Het wordt gerespecteerd indien u geen inwendig onderzoek wenst. Het kan zijn dat de bekkenbodem helemaal geen activiteit laat zien, te zwak is of juist te strak gespannen staat of dat de coördinatie (sturing) verminderd is. Ook kunnen in de bekkenbodem pijnpunten (myofasciale triggerpoints) aanwezig zijn. Deze pijnpunten kunnen bijvoorbeeld in relatie staan met aanhoudende buikpijn, pijn in het bekken of een gevoel van aandrang voor het ontlasten en plassen. U leert alle relevante spieren bewust te ontspannen, te trainen, en deze spieren leren weer goed te gebruiken, waardoor uw klachten verminderen.

EMG en FES

Tijdens de therapie kan gebruik gemaakt worden van EMG en FES. EMG staat voor electromyogram. Het biedt de mogelijkheid om een weergave van de activiteit van de bekkenbodemspieren in de vorm van een grafiek op een scherm van een EMG apparaat te laten zien. Via deze weergave op het scherm, kan er inzicht verkregen worden over de mate van rustspanning, en het vermogen van de bekkenbodemspieren tot aanspannen en ontspannen. Dit kan functioneel zijn wanneer iemand moeite heeft om zelf de bekkenbodemspieren te voelen.

Het meten van de spanning in de bekkenbodemspier gebeurt door middel van een inwendige probe. De therapeut zal u helpen met het aanschaffen van deze probe. Helaas wordt deze probe niet vergoed door de zorgverzekeraar. De probe wordt vaginaal of rectaal ingebracht, dan kan de meting plaatsvinden. De probe is d.m.v. draden verbonden met het EMG apparaat.

FES staat voor Functionele Electro Stimulatie. Deze behandelmethode wordt ingezet wanneer de bekkenbodem niet tot nauwelijks functioneert of wanneer het niet lukt om de bekkenbodemspier aan te spannen door onvoldoende  bewustwording van de bekkenbodemspier. In enkele gevallen wordt FES ingezet wanneer de spier te gespannen is, en het met andere ontspanningsmethoden niet lukt om te ontspannen.

Ook bij FES wordt gebruik gemaakt van een probe. Het woord ‘electro stimulatie’ zegt al dat FES door geleiding van stroom de spiercellen activeert zodat de bekkenbodemspier kan gaan aanspannen en weer ontspannen.

Bekkentherapie voor vrouwen

Bekkenklachten

Het bekken heeft een belangrijke functie in het vrouwelijk lichaam. Een zwangerschap kan bijvoorbeeld belastend zijn voor het bekkengebied. Er verandert veel in je bekkengebied in korte tijd. Vaak gaan bekkenklachten na de bevalling vanzelf weer over. Maar het kan ook zijn dat je pijn of andere klachten blijft houden.

Bekkenklachten hebben bovendien lang niet altijd te maken met een zwangerschap. Pijn in je bekkengebied kan vele oorzaken hebben. En het kan je dagelijks leven enorm beperken.

Urineverlies of ontlastingsverlies

Problemen als urineverlies of ontlastingsverlies komen vaak voor bij vrouwen. Vooral als je net bent bevallen kan het zijn dat je hier nog even hinder van ondervindt. Wees mild voor jezelf. Je bekken en bekkenbodem hebben een bijzonere prestatie geleverd. Het kan zomaar negen maanden duren voordat je volledig van je bevalling bent hersteld. Oefeningen kunnen je helpen je bekken en bekkenbodem te versterken. Daardoor zijn urineverlies en ontlasting verlies sneller verholpen.

De bekkenbodem van de oudere vrouw

Ook als je ouder wordt, kunnen problemen met het ophouden van urine of ontlasting een grotere rol gaan spelen. Bedenk dat je bekkenbodem in de loop van je leven veel te verduren heeft gehad. De spieren in je bekkengebied verslappen bovendien naarmate je ouder wordt onder andere door hormonale veranderingen, met alle gevolgen van dien. Daarnaast neemt ook de functie van de blaas en de nieren af en is de druk in de plasbuis verminderd. Dit heeft als gevolg dat de nieren dag en nacht filteren zodat er vaker in de nacht geplast moet worden. De blaas kan minder goed uitplassen, waardoor er meer urine achterblijft en de blaas eerder weer vol zit. Wanneer de druk in de plasbuis verlaagd is, sluit deze dus minder goed af met eerder kans op urineverlies. Het goede nieuws is dat je de blaas en de bekkenbodemspieren kunt trainen. Verlies van urine heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven. Het gebruik van incontinentiemateriaal wordt ingezet, maar vaak wordt niet gedacht aan bekkenbodemspiertraining. Dat is jammer en niet terecht! Heel veel oudere vrouwen zijn succesvol van urineverlies en ontlasting verlies af geholpen.

Aarzel niet en maak een afspraak.